วันอาทิตย์ที่ 2 ตุลาคม พ.ศ. 2554

วิวัฒนาการของพืช

วิวัฒนาการของพืช


                          พืชมีกำเนิดมาตั้งแต่ประมาณ 600 ล้านปีที่แล้ว โดยเริ่มจากสาหร่ายสีเขียวแกมน้ำเงินที่อยู่ในทะเล แล้ววิวัฒนาการเป็นสาหร่ายสีเขียวรวมทั้งพืชชนิดอื่นๆด้วย ปัจจุบันเป็นที่ทราบกันว่าสาหร่ายสีเขียวเป็นบรรพบุรุษของพืชทั้งหมด โดยวิวัฒนาการในขั้นต้นเป็น 2 กลุ่ม คือ
     1. พืชที่ไม่มีเนื้อเยื่อลำเลียงเป็นพืชที่ขึ้นอยู่เป็นกลุ่มในบริเวณที่ชื้นแฉะ เริ่มปรากฏให้เห็นเมื่อประมาณ 400 ล้านปีที่แล้ว พืชเหล่านี้มีโครงสร้างของเซลล์คล้ายคลึงกับสาหร่ายสีเขียว พืชที่พบในปัจจุบันได้แก่ มอส (moss) ลิเวอร์เวิรต (liverwort) ฮอร์นเวิรต (hornwort)
  2. พืชที่มีเนื้อเยื่อลำเลียง พืชบกพวกแรกที่มีเนื้อเยื่อลำเลียงเกิดขึ้นประมาณ 425 ล้านปี ไม่มีรากแะใบที่แท้จริง มีแต่ลำต้นที่หยั่งลงดิน ลำต้นที่อยู่เหนือพื้นดินทำหน้าที่สังเคราะห์แสง คลอโรฟิลล์ที่ตรวจสอบพบในพืชเหล่านี้เป็นชนิดเดียวกับที่พบในสาหร่ายสีเขียว จึงเชื่อว่าพืชบกน่าจะมีวิวัฒนาการมาจากสาหร่ายสีเขียว เมื่อแรกจะอยู่ตามชายฝั่งทะเลแล้วค่อยๆ วิวัฒนาการขึ้นมาอยู่บนบก และมีการเปลี่ยนแปลงจนเป็นพืชมากมายหลายชนิดในปัจจุบัน เช่น เฟิร์น พืชใบเลี้ยงเดี่ยว พืชใบเลี้ยงคู่ ฯลฯ

อาณาจักรพืช
สิ่งมีชีวิตที่จัดอยู่ในอาณาจักรพืช ( Kingdom Platae or Metaphyta )
มีลักษณะ ร่วมที่สำคัญหลายประการทำให้
นักชีววิทยาสามารถจัดให้อยู่ในพวกเดียวกันได้ ดังนี้
ลักษณะร่วมที่สำคัญ
1. เป็นสิ่งมีชีวิตที่สามารถสังเคราะห์เเสงสร้างอาหารได้( multicellura photosynthesis organism )เรียกว่า ออโตโทรป
( autotrope )
2. โครงสร้างของพืชประกอบด้วย cell ส่วนใหญ่ที่มีรวค์วัตถุดูดซับเเสง คือ คลอโรฟิลด์ ซึ่งบรรจุอยู่ในคลอโรพลาสต์
3. มีการรวมกลุ่มของเซลล์เป็นเนื้อเยื่อเพื่อทำหน้าที่เฉพาะอย่าง
4. วัฏจักรชีวิตมีการสืบพันธุ์เเบบสลับ ( alternation of generation ) มีทั้งช่วงชีวิตที่เป็นระยะสปอโรไฟต์ ( 2n ) เเละช่วงชีวิตที่เป็น
ระยะเเกมีโทไฟต์ ( n ) ที่สืบพันธุ์ได้ทั้งสองระยะ
5. มีการเจริญเติบโตของเอมบริโอ ( young sporophyte ) ภายในต้นเเม่ซึ่งเเตกต่างจากสาหร่าย ที่เอ็มบริโอจะเจริญเติบโตอย่างอิสระ
6. เซลล์พืชมีผนัง เซลล์( cell wall ) เป็นสารเซลล์ลูโลสที่เเข็งเเรง ห่อหุ้มอยู่ภายนอกเยื่อหุ้มเซลล์

วิวัฒนาการของพืช
พืชเกือบทุกชนิดอาศัยอยู่บนบก เเละนักวิชาการเชื่อว่ามีวิวัฒนาการมาจากสาหร่ายสีเขียวหลายเซลล์ เพราะมีวัฏจักรชีวิตที่มีการสืบพันธุ์
เเบบสลับ ( alternation of generation )เหมือนกัน
- พืชมีการปรับตัวหลายอย่างเพื่อขึ้นมาอาศัยอยู่บนบก คือ
- มีคิวติเคิล ( สารคล้ายขี้ผึ้งที่เคลือบผิวใบเเละลำต้น ) เพื่อลดการสูญเสียน้ำ
- มีปากใบ ( stomata ) เพื่อเเลกเปลี่ยนก๊าซ
- มีเนื้อเยื่อลำเลียง เพื่อลำเลียงน้ำเเละเเร่ธาตุขึ้นไปสู่ยอด
- มีเซลล์สืบพันธุ์ถูกห่อหุ้มเอาไว้หลายชั้น พืชบางชนิดยังเก็บไซโกตเอาไว้ใน อวัยวะสืบพันธุ์เพศเมียเพื่อให้ไซโกตเจริญเป็น
เอ็มบริโอก่อนจะหลุดร่วงไป งอกเป็นต้นใหม่


การจัดจำพวกพืช
อาณาจักรพืช เเบ่งออกเป็น 8 ดิวิชั่น ( เทียบเท่าไฟลัม ) ซึ่งมีสองพวกได้เเก่
1. พืชไม่มีเนื้อเยื่อลำเลียง( non vascular plant ) มีดิวิชั่นเดียวคือดิวิชั่นไบรโอไฟต้า มีลักษณะสำคัญคือ
- ไม่มีเนื้อเยื่อลำเลียง
- ไม่มีราก ลำต้นเเละใบที่เเท้จริง
- วัฏจักรชีวิตเเบบสลับ มีต้นเเกมีโตไฟต์ใหญ่กว่าต้นสปอโรไฟต์
2. พืชมีเนื้อเยื่อลำเลียง ( vascula plant ) ได้เเก่ 7 ดิวิชั่นที่เหลือ มีลักษณะสำคัญรวมกันคือ
- มีเนื้อเยื่อลำเลียง คือ ทีอลำเลียงน้ำเเละทีอลำเลียงอาหาร
- มีราก ลำต้น เเละใบที่เเท้จริง คือ ภายในมีเนื้อเยื่อลำเลียงติดต่อถึงกันโดยตลอด
- วัฏจักรชีวิตเเบบสลับมีต้นสปอโรไฟต์ใหญ่กว่าต้นเเกมีโทไฟต์ พืชมีเนื้อเยื่อลำเลียงที่มีวิวัฒนาการสูงขึ้น จะมีต้นสปอโรไฟต์ใหญ่ขี้น
เเต่ต้นเเกมีโตไฟต์เล็กลงตามลำดับ จนกระทั่งในพืชพวกสนเเละพืชมีดอก ต้นเเกมีโตไฟต์เหลือเพียงกลุ่มเซลล์ไม่กี่เซลล์ที่อาศัยอยู่ใน
ต้นสปอโรไฟต์เท่านั้น